Những viên ngọc Brazil và cạm bẫy từ các ông lớn Châu Âu
BongDa.com.vnVới sự xuất hiện của thần đồng Estevao, Chelsea tiếp tục chính sách "săn lùng" tài năng trẻ Brazil. Nhưng đằng sau sự hào nhoáng là rủi ro rất lớn: liệu anh sẽ là ngôi sao tiếp theo, hay sẽ đi vào vết xe đổ của nhiều tài năng khác đã thất bại tại câu lạc bộ vì chính sách tích trữ này?
Khung cảnh các cầu thủ Chelsea vây quanh Estevao sau tiếng còi mãn cuộc tại sân Lincoln Financial Field đã nói lên nhiều điều. Vì rào cản ngôn ngữ, Cole Palmer và Liam Delap phải nhờ đồng đội người Bồ Đào Nha, Dario Essugo, phiên dịch để nói với Estevao rằng họ ấn tượng với cậu đến mức nào.
Trận tứ kết Club World Cup ở Philadelphia là trận đấu cuối cùng của Estevao cho Palmeiras trước khi anh gia nhập Chelsea trong một thương vụ trị giá ban đầu 29,3 triệu bảng Anh, và có thể lên tới 49 triệu bảng tùy thuộc vào đóng góp của anh cho CLB thành London.
Bàn thắng tuyệt đẹp mà anh ghi được, một cú sút như búa bổ từ góc hẹp hạ gục Robert Sanchez, vừa là món quà chia tay người hâm mộ Palmeiras, vừa là màn ra mắt hoàn hảo với đội bóng mới.
"Xin chúc mừng Chelsea," huấn luyện viên Abel Ferreira của Palmeiras nói với các phóng viên sau trận đấu. "Các bạn đã có một cầu thủ tuyệt vời."
Tuy nhiên, ông cũng đưa ra một lời cảnh báo nhỏ.
"Cậu ấy mới 18 tuổi, vì vậy Chelsea cần phải chăm sóc cậu ấy," Ferreira nói. "Họ cần bao bọc cậu ấy bởi vì ban đầu, chắc chắn cậu ấy sẽ mắc sai lầm. Tôi tin Chelsea có đủ mọi điều kiện để hỗ trợ cậu ấy. Cậu ấy là một cầu thủ phi thường, nhưng chắc chắn vẫn cần sự giúp đỡ từ người khác."
Từ những gì chúng ta nghe được từ Chelsea, họ nhận thức sâu sắc rằng mình đang ký hợp đồng với một tài năng đặc biệt: một tiền đạo có năng khiếu bẩm sinh, ra mắt giải VĐQG ở tuổi 16 và chỉ 2 tháng sau sinh nhật thứ 18, đã có 83 lần ra sân cho Palmeiras (ghi 27 bàn), cùng với 5 lần khoác áo đội tuyển quốc gia Brazil.
Chelsea đã bắt đầu thương vụ này từ mùa hè năm ngoái, và mọi thứ họ chứng kiến trong 12 tháng qua càng củng cố niềm tin rằng họ đã tìm thấy một tài năng đầy triển vọng.
Cuộc đua giành giật những viên ngọc thôCác CLB Brazil và người hâm mộ của họ đã quá quen với việc phải chia tay với những tài năng triển vọng nhất của mình khi họ còn đang ở độ tuổi rất trẻ. Đó là thực tế của bóng đá ngày nay, các câu lạc bộ ở Nam Mỹ biết rằng họ không thể giữ chân những cầu thủ trẻ đó, và sớm muộn gì những cầu thủ này cũng sẽ được các đội bóng lớn ở châu Âu mua lại.
Trong thị trường tài năng trẻ Brazil, Chelsea đã bắt đầu cạnh tranh quyết liệt với Real Madrid, Benfica và Porto.
Vào tháng 1 năm 2023, họ ký hợp đồng với tiền vệ Andrey Santos, khi anh mới 18 tuổi, từ Vasco da Gama. Chỉ nửa năm sau, họ chiêu mộ thêm hai tiền đạo Angelo Gabriel và Deivid Washington, cả hai đều 18 tuổi, từ Santos trong các thương vụ riêng biệt có tổng giá trị hơn 25 triệu bảng.
Mùa hè năm ngoái, họ đạt được thỏa thuận với Palmeiras cho Estevao. Thậm chí hậu vệ trái Denner của Corinthians mới 16 tuổi vào tháng Một năm nay và chưa ra mắt đội một, nhưng anh và CLB đã chấp nhận một thỏa thuận sẽ đưa anh đến Tây London sau khi tròn 18 tuổi.
Chelsea rõ ràng tin rằng đây là một mô hình kinh doanh xuất sắc: bổ sung thêm vào một danh sách khổng lồ những cầu thủ trẻ mà họ đã ký hợp đồng trong vài mùa giải qua. Việc chiến lược chuyển nhượng này có hợp lý hay không đã được tranh luận rất nhiều. Điều mà một số người xem như đây là hành động "tích trữ" tài năng trẻ, trong khi Chelsea và đội ngữ của họ lại coi đó là mô hình tuyển dụng thông minh nhất.
Estevao có khả năng trở thành gương mặt đại diện cho mô hình đó, một tài năng xuất chúng đã là một trong những ngôi sao lớn nhất của bóng đá Brazil ở tuổi 18. Estevao được kỳ vọng sẽ nối gót những đàn anh như Vinicius, Rodrygo và Endrick để tỏa sáng rực rỡ tại châu Âu. Tuy nhiên, giống như họ, anh vẫn là một tài năng trẻ và sẽ cần có thời gian để thích nghi cũng như sự kiên nhẫn từ người hâm mộ.
Với mỗi một Vinicius Jr. hay Rodrygo thành công rực rỡ, có vô số tài năng trẻ khác từ Nam Mỹ phải đối mặt với một thực tế khắc nghiệt. Các câu lạc bộ lớn ở châu Âu ký hợp đồng với họ theo kiểu đánh cược, hy vọng trúng được một ngôi sao tương lai.
Những cầu thủ này thường chuyển đến châu Âu quá sớm, khi sự nghiệp chỉ vừa chớm nở. Họ từ bỏ vị thế ngôi sao ở quê nhà, nơi họ được ra sân thi đấu đỉnh cao hàng tuần, để rồi phải ngồi dự bị trong một đội hình quá đông đúc ở một môi trường hoàn toàn xa lạ, cách quê hương cả một đại dương. Sự phát triển của họ vì thế mà chững lại, thậm chí là lụi tàn.
Nhà báo Tim Vickery, một chuyên gia về bóng đá Brazil, cho biết: "Mô hình này rất có lợi cho các câu lạc bộ Brazil. Họ xây dựng việc kinh doanh của mình xung quanh việc bán đi những 'tài năng tiềm năng', những cầu thủ chưa thực sự trưởng thành, cho châu Âu."
"Nó đã mang lại thành công phi thường cho một người như Vinicius Jr.," ông nói thêm. "Nhưng có quá nhiều ví dụ về những cầu thủ đã ra đi quá vội vã. Tôi cảm thấy tiếc cho họ, khi những người xung quanh, từ người đại diện đến gia đình, chỉ nghĩ đến lợi ích tài chính mà không thực sự quan tâm đến con đường phát triển sự nghiệp của cầu thủ."
Những 'canh bạc' thất bạiNhư Vickery đã nói, câu lạc bộ châu Âu nào cũng "muốn có một Vini Jr. tiếp theo". Họ tin rằng Estevao có thể là người đó. "Nhưng rất nhiều cầu thủ trẻ mà họ ký hợp đồng từ Brazil chỉ là những canh bạc may rủi," ông nói. "Và phần lớn những canh bạc đó sẽ thất bại."
Thực tế đã chứng minh điều đó qua nhiều trường hợp:
Luis Guilherme: Được West Ham mua về với giá cao, nhưng cả mùa giải đầu tiên anh chỉ được chơi vỏn vẹn 150 phút ở Ngoại Hạng Anh.
Kayky: Đến Manchester City với kỳ vọng lớn khi mới 17 tuổi, nhưng sự nghiệp của anh lận đận vì chấn thương và các hợp đồng cho mượn không thành công.
Deivid Washington & Angelo: Bộ đôi này là "canh bạc" của chính Chelsea. Từ những ngôi sao ở Santos, họ đến Chelsea rồi nhanh chóng bị đẩy xuống đội trẻ hoặc cho mượn, cuối cùng phải chật vật tìm lại chính mình hoặc bị bán đi. Sự nghiệp của Angelo chững lại và mất vị trí ở các đội tuyển trẻ Brazil.
Bài học từ quá khứThực ra, đây không phải lần đầu tiên Chelsea áp dụng chiến lược này. Dưới thời ông chủ cũ Roman Abramovich, họ cũng đã đầu tư mạnh mẽ vào một loạt tài năng trẻ Brazil, và kết quả là thất bại nặng nề.
Những cái tên như Lucas Piazon, Wallace Oliveira, Nathan và Kenedy đều từng là những ngôi sao mai đầy hứa hẹn khi đến Chelsea trong giai đoạn 2011-2015. Nhưng sự nghiệp của họ tại đây là một chuỗi ngày dài thất vọng.
Những con số thống kê thật đáng kinh ngạc: bộ tứ này có tổng cộng 26 năm hợp đồng với Chelsea, trải qua 22 lần cho mượn nhưng chỉ ra sân vỏn vẹn 43 trận cho đội một. Trong đó, Wallace và Nathan thậm chí chưa bao giờ được chơi một trận chính thức nào.
Câu chuyện trớ trêu nhất thuộc về Lucas Piazon. Khi rời câu lạc bộ vào năm 2021, anh lại là cầu thủ có "thâm niên" lâu nhất đội, nhưng đã gần 9 năm không được đá cho đội một. Anh thừa nhận mình đã quá mệt mỏi với việc bị cho mượn liên tục và sai lầm khi tin rằng có một con đường để phát triển tại Chelsea.
Rõ ràng, việc "tích trữ" hàng loạt cầu thủ trẻ, trói buộc họ bằng hợp đồng dài hạn rồi đẩy đi cho mượn khắp nơi với hy vọng mong manh rằng một hoặc hai người sẽ tỏa sáng, không phải là điều gì mới mẻ.
Con đường chật chội và bài toán kinh tếQuay lại với hiện tại, Estevao là một tài năng đặc biệt, nhưng liệu con đường của anh tại Chelsea có rộng mở? Câu trả lời là không hề. Anh gia nhập một câu lạc bộ có quá nhiều tài năng tấn công, và sự cạnh tranh cho một vị trí trong đội hình chính là vô cùng khốc liệt.
Người đại diện của Estevao nói rằng họ chọn Chelsea vì câu lạc bộ hứa hẹn cho anh chơi ở vị trí "số 10". Nhưng ở vị trí đó, Chelsea đã có Enzo Fernandez, Cole Palmer và tân binh Joao Pedro.
Nếu Estevao phải dạt sang cánh phải, anh sẽ phải cạnh tranh với hàng loạt ngôi sao khác như Pedro Neto, Kendry Paez và Geovany Quenda. Làm thế nào để tất cả họ cùng có cơ hội ra sân? Đây chính là lúc chiến lược của Chelsea bị đặt câu hỏi: liệu họ đang xây dựng đội hình hay chỉ đơn giản là "tích trữ" tài năng?
Ngược lại, trường hợp của Joao Pedro cho thấy một con đường khác, bền vững hơn. Anh không được coi là tài năng kiệt xuất và đã chọn đến Watford, một đội bóng nhỏ hơn, để phát triển. Anh chứng tỏ bản thân ở đó, rồi tiếp tục tỏa sáng ở Brighton trước khi gia nhập Chelsea ở tuổi 23 với tư cách một ngôi sao đã được khẳng định.
Lý do các câu lạc bộ lớn hành động như vậy nằm ở bài toán kinh tế. Họ không muốn chờ một cầu thủ thành danh rồi phải mua với giá 60 triệu bảng. Thay vào đó, họ muốn mua những tờ"vé số" tiềm năng với giá chỉ 10 triệu bảng. Nếu canh bạc đó thất bại, tổn thất tài chính không lớn, và họ thường có thể bán lại cầu thủ cho một đội bóng khác, đôi khi là một đội trong cùng hệ thống đa câu lạc bộ của họ.
Mô hình này có lợi cho túi tiền của câu lạc bộ, nhưng chắc chắn, sự nghiệp của không ít cầu thủ trẻ đã bị hủy hoại.
Chelsea có mọi lý do để hy vọng Estevao sẽ là một ngoại lệ hiếm hoi, một Vinicius Jr. tiếp theo. Nhưng niềm hy vọng đó sẽ không ngăn cản họ tiếp tục theo đuổi "mỏ vàng" Brazil, tìm kiếm những canh bạc mới mỗi khi một tài năng trẻ khác xuất hiện.
Stamford Bridge
