Lịch sử Câu lạc bộ Fulham: Truyền thống lâu đời và kỳ tích …

Fulham Football Club là câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp lâu đời nhất tại London, với một di sản phong phú và một vị trí độc đáo trong lòng người hâm mộ. Tọa lạc bên bờ sông Thames thơ mộng, sân nhà Craven Cottage của họ là một trong những sân vận động mang tính biểu tượng nhất nước Anh.

Lịch sử của Fulham là một hành trình đầy biến động, từ những năm tháng ổn định ở các giải đấu thấp, đến thời kỳ hoàng kim của Johnny Haynes, cuộc cách mạng dưới thời Mohamed Al-Fayed và câu chuyện cổ tích không tưởng tại đấu trường châu Âu.

Giai đoạn thành lập và Ngôi nhà Craven Cottage (1879–1949)

Lịch sử của Fulham bắt đầu vào năm 1879, khi câu lạc bộ được thành lập bởi một nhóm tín đồ của nhà thờ St. Andrew's ở Fulham. Ban đầu, đội bóng có tên là Fulham St Andrew's Church Sunday School F.C. Sau nhiều năm thi đấu ở các giải nghiệp dư địa phương, CLB giành chức vô địch West London League vào năm 1887 và rút gọn tên gọi thành Fulham F.C. vào năm 1888.

Năm 1896, một trong những sự kiện quan trọng nhất trong lịch sử CLB đã diễn ra: Fulham chính thức chuyển đến sân Craven Cottage. Mảnh đất này trước đây là một nhà nghỉ săn bắn của hoàng gia và đã bị bỏ hoang. Sau khi chuyển đến, CLB đã mất hai năm để xây dựng một khán đài đầu tiên. Craven Cottage từ đó đã trở thành ngôi nhà không thể tách rời của Fulham, nổi tiếng với gian nhà chính (The Cottage Pavilion) được thiết kế bởi kiến trúc sư Archibald Leitch, một công trình được xếp hạng di sản cấp II của Anh.

Fulham trở thành đội bóng chuyên nghiệp vào năm 1898 và được chấp nhận tham gia Southern League. Họ đã gặt hái thành công ở giải đấu này, hai lần giành chức vô địch vào các mùa giải 1905–06 và 1906–07. Chiến tích này đã giúp Fulham được tham dự Football League vào năm 1907, bắt đầu thi đấu tại giải Hạng Hai (Second Division). Giai đoạn này, CLB duy trì phong độ ổn định, tạo dựng nền tảng cho những bước phát triển sau này.

Thời kỳ của "Nhạc trưởng" Johnny Haynes (1950–1970)

Giai đoạn sau Thế chiến thứ hai chứng kiến sự trỗi dậy của một trong những cầu thủ vĩ đại nhất không chỉ của Fulham mà của cả bóng đá Anh: Johnny Haynes. Được mệnh danh là "The Maestro" (Nhạc trưởng), Haynes là một tiền vệ tấn công với kỹ thuật, nhãn quan chiến thuật và khả năng chuyền bóng siêu việt. Ông đã cống hiến toàn bộ sự nghiệp của mình cho Fulham, từ năm 1952 đến 1970, và trở thành biểu tượng bất tử của CLB.

Dưới sự dẫn dắt của Haynes trên sân, Fulham thăng hạng lên giải hạng Nhất (First Division) vào năm 1959. Họ đã có 9 mùa giải liên tiếp thi đấu ở giải đấu cao nhất, một trong những giai đoạn thành công nhất của CLB. Dù không giành được danh hiệu lớn nào, đội bóng đã vào đến bán kết Cúp FA hai lần vào các năm 1958 và 1962.

Johnny Haynes nổi tiếng đến mức ông trở thành cầu thủ Anh đầu tiên nhận mức lương 100 bảng mỗi tuần vào năm 1961 sau khi giới hạn lương tối đa bị bãi bỏ. Ông cũng là đội trưởng của đội tuyển Anh. Tầm ảnh hưởng của huyền thoại Fulham lớn đến nỗi nhiều người nói rằng "đội tuyển Anh được xây dựng xung quanh Johnny Haynes". Sau khi ông qua đời, một bức tượng đã được dựng bên ngoài sân Craven Cottage để vinh danh những đóng góp to lớn của nhân vật vĩ đại nhất nhì lịch sử CLB.

Chung kết Cúp FA và giai đoạn suy thoái (1970–1997)

Sau khi Johnny Haynes giải nghệ, Fulham bắt đầu giai đoạn sa sút và phải xuống hạng. Tuy nhiên, giữa những năm tháng khó khăn, CLB đã viết nên một câu chuyện cổ tích tại Cúp FA mùa giải 1974–75. Khi đó đang là một đội bóng ở giải hạng Hai, Fulham, dưới sự dẫn dắt của HLV Alec Stock, đã có một hành trình ấn tượng để vào đến trận chung kết Cúp FA lần đầu tiên và duy nhất trong lịch sử.

Đội hình của họ khi đó có sự góp mặt của hai huyền thoại bóng đá Anh ở giai đoạn cuối sự nghiệp là đội trưởng Alan Mullery và nhà vô địch thế giới, Bobby Moore. Dù đã thi đấu kiên cường, Fulham đã để thua West Ham United với tỷ số 0-2 trong trận chung kết tại Wembley. Mặc dù thất bại, hành trình đến Wembley năm 1975 vẫn được xem là một trong những khoảnh khắc đáng tự hào nhất của CLB.

Tuy nhiên, sau thành công đó, Fulham lại rơi vào một giai đoạn khủng hoảng kéo dài. Họ liên tục trồi sụt giữa giải hạng Hai và hạng Ba. Thập niên 1980 và đầu 1990 là thời kỳ đen tối, CLB đối mặt với những khó khăn tài chính và có thời điểm đứng trước nguy cơ bị giải thể.

Cuộc cách mạng của Mohamed Al-Fayed (1997–2013)

Vận mệnh của Fulham đã thay đổi hoàn toàn vào mùa hè năm 1997 khi CLB được mua lại bởi tỷ phú người Ai Cập, Mohamed Al-Fayed. Với tham vọng biến Fulham thành "Manchester United của phía Nam", Al-Fayed đã đầu tư mạnh mẽ vào CLB.

Ông bổ nhiệm một ban huấn luyện gồm hai tên tuổi lớn là Kevin Keegan làm Giám đốc điều hành và Ray Wilkins làm HLV trưởng. Chỉ trong vòng vài năm, Fulham đã có một cuộc thăng tiến phi thường. Họ vô địch giải hạng Ba (lúc đó là Second Division) mùa 1998–99 với số điểm kỷ lục 101 điểm.

Sau khi Keegan rời đi để dẫn dắt đội tuyển Anh, Al-Fayed bổ nhiệm HLV người Pháp Jean Tigana. Với một triết lý bóng đá tấn công đẹp mắt và sự đầu tư vào các cầu thủ chất lượng như Louis Saha, Fulham đã thống trị giải hạng Nhất (lúc đó là First Division) mùa giải 2000–01, một lần nữa giành hơn 100 điểm và chính thức thăng hạng lên Ngoại hạng Anh.

Fulham đã có 13 mùa giải liên tiếp thi đấu tại Ngoại hạng Anh, giai đoạn ổn định nhất của họ ở giải đấu cao nhất. Dưới thời các HLV như Chris Coleman và Roy Hodgson, CLB đã trở thành một đại diện quen thuộc của Ngoại hạng Anh, nổi tiếng với lối chơi giàu kỹ thuật và biến sân nhà Craven Cottage thành một nơi "đi dễ khó về" với các đội khách.

Kỳ tích châu Âu ở Europa League (2009–2010)

Đỉnh cao của kỷ nguyên Al-Fayed và cũng là chương huy hoàng nhất trong lịch sử hiện đại của Fulham đến vào mùa giải 2009–10. Sau khi kết thúc ở vị trí thứ 7 tại Ngoại hạng Anh mùa trước đó, Fulham giành quyền tham dự UEFA Europa League.

Dưới sự dẫn dắt tài tình của HLV Roy Hodgson, Fulham, một đội bóng không có nhiều ngôi sao lớn, đã viết nên một câu chuyện cổ tích không tưởng. Họ đã vượt qua vòng bảng và bắt đầu một hành trình knock-out đầy kịch tính. Đáng nhớ nhất là cuộc lội ngược dòng kinh điển trước gã khổng lồ nước Ý, Juventus. Sau khi thua 1-3 ở trận lượt đi, Fulham đã có một đêm huyền diệu tại Craven Cottage khi giành chiến thắng 4-1 ở trận lượt về. Họ tiếp tục vượt qua các đại diện đến từ Đức, Wolfsburg và Hamburg để vào đến trận chung kết.

Trận đấu cuối cùng khi đó diễn ra tại Hamburg và đối thủ của Fulham là Atletico Madrid từ Tây Ban Nha. Dù đã thi đấu quả cảm và gỡ hòa 1-1, Fulham đã để thua 1-2 sau bàn thắng của Diego Forlan trong hiệp phụ. Mặc dù gục ngã trước ngưỡng cửa thiên đường, hành trình đến trận chung kết Europa League năm 2010 vẫn là thành tựu vĩ đại nhất trong lịch sử CLB, một câu chuyện cổ tích được cả châu Âu ngưỡng mộ.

Giai đoạn hậu Al-Fayed và kỷ nguyên thăng trầm (2013–Hiện tại)

Năm 2013, Mohamed Al-Fayed bán lại CLB cho doanh nhân người Mỹ gốc Pakistan, Shahid Khan. Giai đoạn chuyển giao quyền lực đã dẫn đến sự bất ổn, và Fulham bị rớt hạng khỏi Ngoại hạng Anh vào năm 2014, chấm dứt 13 năm ở giải đấu cao nhất.

Những năm sau đó, Fulham trải qua khoảng thời gian đầy thăng trầm, liên tục thăng hạng và rớt hạng giữa Ngoại hạng Anh và Championship. Họ thăng hạng qua vòng play-off vào các năm 2018 và 2020 nhưng đều ngay lập tức xuống hạng ở mùa giải tiếp theo.

Sự ổn định chỉ trở lại dưới thời HLV người Bồ Đào Nha, Marco Silva. Mùa giải 2021–22, Fulham thống trị Championship và giành chức vô địch một cách thuyết phục để trở lại Ngoại hạng Anh. Không giống những lần trước, họ đã trụ hạng thành công ở mùa giải 2022–23 dưới sự dẫn dắt tài tình của HLV Marco Silva và vẫn góp mặt ở giải đấu cao nhất xứ sương mù mùa 2025-26, qua đó tiếp tục xây dựng vị thế vững chắc tại giải đấu cao nhất nước Anh, viết tiếp những chương mới trong lịch sử đầy màu sắc của câu lạc bộ lâu đời nhất London.

Những điều ít biết về Fulham 

Trang phục sân nhà truyền thống của Fulham là áo đấu màu trắng và quần short màu đen, một sự kết hợp đơn giản nhưng thanh lịch. Chính từ màu áo này mà CLB có các biệt danh phổ biến là "The Whites" (Những người áo trắng) và "The Lilywhites" (Những bông hoa huệ tây trắng). Tuy nhiên, biệt danh được biết đến rộng rãi và mang tính biểu tượng nhất là "The Cottagers", xuất phát trực tiếp từ tên sân nhà độc đáo của họ, Craven Cottage.

Linh vật chính thức của CLB là Billy the Badger, một chú lửng thân thiện thường xuyên xuất hiện trong các trận đấu sân nhà để khuấy động không khí và giao lưu với các cổ động viên nhí.

Logo của Fulham đã trải qua nhiều lần thay đổi để phản ánh các giai đoạn khác nhau trong lịch sử. Trong phần lớn thế kỷ 20, huy hiệu của CLB dựa trên huy hiệu của Khu tự quản Hammersmith và Fulham, với hình ảnh hai thanh kiếm bắt chéo.

Tuy nhiên, vào năm 2001, để chuẩn bị cho kỷ nguyên Premier League, CLB đã giới thiệu một logo mới hoàn toàn, hiện đại và tối giản hơn. Logo hiện tại có dạng một tấm khiên đen-trắng, với ba chữ cái "FFC" màu đỏ được lồng vào nhau đầy cách điệu. Thiết kế này nhằm tạo ra một thương hiệu mạnh mẽ, dễ nhận biết và phù hợp với môi trường bóng đá hiện đại, đồng thời vẫn giữ được các màu sắc cốt lõi của CLB.

Là câu lạc bộ lâu đời nhất London, Fulham có nhiều kình địch về mặt địa lý, tạo nên các trận derby Tây London đầy căng thẳng. Trong đó, Chelsea được xem là địch thủ lớn nhất và có sự ganh đua lâu đời nhất, thường được gọi là "SW6 Derby" do mã bưu chính chung của hai sân vận động. Khoảng cách giữa Craven Cottage và Stamford Bridge chỉ hơn một dặm, khiến đây trở thành một trong những trận derby có khoảng cách địa lý gần nhất ở Anh.

Ngoài ra, Fulham cũng có mối thù địch đáng kể với hai đội bóng Tây London khác là Queen Park Rangers (QPR) và Brentford. Các trận đấu với hai CLB này luôn diễn ra trong không khí quyết liệt, đặc biệt là khi họ cùng thi đấu ở giải Championship. Sự cạnh tranh giữa các CLB này không chỉ giới hạn trên sân cỏ mà còn là cuộc chiến giành lấy niềm tự hào của khu vực Tây London. 

Thông tin tổng quát CLB Fulham:

• Tên đầy đủ: Fulham Football Club

• Biệt danh: The Cottagers, The Whites, The Lilywhites

• Năm thành lập: 1879

• Sân vận động: Craven Cottage

• Sức chứa: 25.700

• Thành tích lớn:

  • Á quân UEFA Europa League: 1 (2010)

  • Á quân FA Cup: 1 (1975)

  • Vô địch UEFA Intertoto Cup: 1 (2002)

  • Vô địch Football League Championship: 1 (2021–22)

  • Vô địch Football League First Division: 1 (2000–01)

👉 Xem thêm:

Fulham khánh thành khán đài đắt đỏ nhất Ngoại hạng Anh: Vé mùa lên tới 15.000 bảng

Những câu chuyện cổ tích của Ngoại hạng Anh