FIFA Club World Cup - Sân khấu quyền lực và cuộc chơi chính…

Khi PSG, nhà đương kim vô địch Champions League, đáp xuống Los Angeles để chuẩn bị cho FIFA Club World Cup, họ không đơn thuần đến Mỹ để thi đấu giao hữu. Họ đến giữa màn kịch mang tên chính trị, nơi bóng đá chỉ là chiếc mặt nạ che giấu cuộc tranh giành quyền lực, tiền bạc và sự ảnh hưởng. Và người viết kịch bản, không ai khác, chính là Chủ tịch FIFA Gianni Infantino.

Club World Cup, giải đấu tưởng như chỉ nhằm tìm ra nhà vô địch các câu lạc bộ thế giới, đang trở thành tâm điểm của một cơn địa chấn bóng đá. Từ hậu trường châu Âu đến phòng họp của FIFA, từ quyền lực mềm của Saudi Arabia đến cái bắt tay kỳ lạ với Donald Trump, giải đấu này đã trở thành thứ “bóng đá chính trị” đúng nghĩa.

Một giải đấu và tham vọng vượt bóng đá

Ý tưởng tổ chức FIFA Club World Cup theo thể thức mới gồm 32 đội và tổ chức 4 năm một lần ban đầu được xem là bước tiến nhằm tái phân phối sức mạnh và tài chính từ châu Âu sang các châu lâu khác. Nhưng cách FIFA thực hiện nó, đơn phương nhồi nhét vào lịch thi đấu vốn đã quá tải, không hỏi ý kiến các bên liên quan, đã thổi bùng lên làn sóng phản đối chưa từng có. Đơn cử là việc giải đấu mang tên Thế Giới lại tổ chức cùng thời điểm với Concacaf, khiến một số thành viên của chính đội tuyển Mỹ, đất nước đăng cai Club World Cup, như Timothy Weah, Mckennie vắng mặt.

Liên đoàn cầu thủ FIFPro kiện FIFA. UEFA thì giận đến mức không thể nhắc đến giải đấu mà không nghiến răng. Chủ tịch UEFA Aleksander Ceferin giữ vững quan điểm: “Chúng tôi đã có thỏa thuận rằng Club World Cup chỉ tổ chức 4 năm một lần”. Nhưng sự thật, đó không phải thỏa thuận ràng buộc pháp lý, và FIFA biết điều đó, ngày càng có nhiều tin đồn rằng họ muốn FIFA Club World Cup diễn ra 2 năm một lần.

Infantino, với bản lĩnh của một chính trị gia bóng đá, chẳng màng sóng gió. Ông đẩy giải đấu đi tới như thể đang thực hiện một sứ mệnh lớn lao, biến FIFA từ người tổ chức giải ĐTQG thành thế lực thao túng luôn cả bóng đá cấp CLB, nơi tiền bạc và quyền lực thực sự hiện hữu.

Tiền và quyền lực mềm

Club World Cup không chỉ là một giải đấu, nó là đòn bẩy địa chính trị. Infantino không ngần ngại bắt tay với Tổng thống Mỹ Donald Trump, người từng tuyên bố ủng hộ World Cup 2026 tại Bắc Mỹ. Mối quan hệ này mang đến hậu thuẫn chính trị cho FIFA tại thị trường lớn nhất thế giới, nơi bóng đá đang cho thấy bùng nổ như chưa từng có. Từ các nhà tài phiệt đến các quỹ đầu tư nhà nước, ai cũng muốn chen chân vào bóng đá Mỹ, và Club World Cup là chiếc vé vàng cho họ.

Không ngẫu nhiên mà Lionel Messi và Inter Miami được trao suất chủ nhà tham gia giải đấu ngay sau khi họ giành chiến thắng ở giai đoạn Regular Season của Major League Soccer, mặc dù các nhà vô địch MLS được xác định qua các trận play-off. “Messi có sức ảnh hưởng lớn không chỉ trên sân cỏ, mà còn trong việc quảng bá thương hiệu, thu hút sự chú ý toàn cầu”, Infantino chia sẻ về quyết định trao vé tham dự cho Inter Miami.

Bóng đá hay công cụ thương mại?

FIFA đã ký hợp đồng truyền hình trị giá 1 tỷ đô với DAZN để phát sóng toàn bộ giải đấu. Họ cũng bắt tay với quỹ đầu tư công Saudi Arabia, một bước đi gây tranh cãi nhưng hợp thời. Với số tiền thưởng có thể lên đến hơn 90 triệu USD cho nhà vô địch, Club World Cup nhanh chóng trở thành “siêu giải đấu” sánh ngang Champions League về mặt tài chính. Ước tính, mỗi trận thắng có thể đem lại 18 triệu USD, nhiều hơn 7 triệu so với một trận Champions League và hơn 13 triệu so với Premier League.

Điều đó giải thích tại sao nhiều đội bóng dù kiệt sức vẫn phải gồng mình thi đấu. Đặc biệt là Real Madrid, thậm chí họ còn đẩy nhanh tiến độ chuyển nhượng khi chiêu mộ lần lượt Hujsen, Arnold, đến cả trụ cột Bellingham còn hoãn lịch phẫu thuật để có thể tham gia giải đấu. Một số cầu thủ đến giải ngay sau đợt triệu tập ĐTQG tháng 6, bất chấp lịch thi đấu khắc nghiệt và nguy cơ chấn thương. Juventus mất cả Weston McKennie và Timothy Weah vì phải phục vụ ĐT Mỹ tại Gold Cup. Sự quá tải là thật, nhưng sức hút từ khoản tiền khổng lồ khiến mọi phàn nàn trở nên lạc lõng.

UEFA, Premier League và cơn ác mộng sắp tới

Premier League và UEFA thật sự đang run rẩy. Không chỉ vì mất quyền kiểm soát mà còn vì cấu trúc giải đấu Club World Cup có thể tạo ra một “Super League trá hình”, điều mà chính UEFA từng phản đối. Nếu giải đấu này diễn ra 2 năm một lần, điều đang được FIFA âm thầm đẩy mạnh các CLB lớn ở châu Âu sẽ càng kiếm nhiều tiền, khiến khoảng cách giữa các đội bóng lớn và nhóm trung bình yếu ngày càng xa, khoảng cách giữa các nền bóng đá càng bị nới rộng.

Những giải đấu như Ligue 1, Serie A hay Bundesliga vốn đã chịu thiệt trong cuộc đua tài chính với Premier League, nay sẽ càng bị bỏ xa. Ngay cả các CLB nhỏ ở Nam Phi cũng lo sợ họ không thể đuổi kịp mức chi tiêu mới của Mamelodi Sundowns, đội bóng được dự Club World Cup. Sự mất cân bằng toàn cầu đang được hợp thức hóa thông qua một sân chơi mang tên “thế giới”.

FIFA – từ trọng tài thành ông trùm

Có lẽ điều đáng lo nhất là vai trò của FIFA trong toàn bộ câu chuyện này. Từ chỗ là tổ chức điều phối và bảo vệ cấu trúc bóng đá toàn cầu, FIFA giờ đây hành xử như một “ông trùm thương mại”, tìm kiếm lợi ích và kiểm soát thay vì điều tiết. Họ lấn vào không gian của các CLB, ép lịch, thay đổi quy định, đẩy bóng đá ra xa khỏi những chuẩn mực đạo đức, nơi sức khỏe cầu thủ từng được ưu tiên bảo vệ và bóng đá từng được xem là văn hóa, không phải sản phẩm.

Khi chính bóng đá trở thành công cụ trong trò chơi quyền lực toàn cầu, Club World Cup không còn đơn giản là một giải đấu. Nó là bước ngoặt, là sân khấu nơi bóng đá đang được tái định nghĩa. Và ở trung tâm của tất cả, không ai khác ngoài Gianni Infantino, người đang biến môn thể thao vua thành công cụ để củng cố ngai vàng của chính mình.

Dù người hâm mộ có thể vẫn hào hứng với những trận đấu nảy lửa, với các ngôi sao như Messi hay Mbappe, nhưng phía sau ánh hào quang ấy là một câu hỏi lớn: bóng đá đang đi về đâu, và ai đang thực sự chơi trò chơi này?

Lược dịch từ "Independent"